Op afstand monitoren

Voor die monitoring van de warmtepomp en ketels is een abonnement op Remeha Connect met bijbehorende connectie gateway nodig. “De installateur ziet dan in zijn dashboard bijvoorbeeld dat een apparaat in storing gaat. En als het Remeha-toestellen zijn, dan is het mogelijk om zelfs heel precies te zien wat voor storing het is en bijvoorbeeld in welke onderdeel het probleem zit.”

Communicatieprotocollen

De Hybride Manager communiceert via de S-bus van Remeha, maar ook via Modbus of Opentherm. “De communicatie tussen onze warmtepompen en ketels via S-bus is het meest geavanceerd, maar doordat hij ook via die andere standaarden communiceert, kan de regeling eventueel ook met toestellen van andere fabrikanten werken”, zegt Axel Marijt, product marketeer Utiliteit bij Remeha. “Omdat we de manager ook met Remeha Connect zullen uitrusten, kan de installateur of het onderhoudsbedrijf het hybride systeem ook op afstand monitoren.”

Hybride Manager vergroot efficiency  
en connectiviteit

In het eerste half jaar van 2023 introduceert Remeha de Hybride Manager, een digitale besturing speciaal ontwikkeld voor de aansturing van hybride cv-installaties.  Zowel gebouwen met als zonder gebouwbeheer-systeem (GBS) hebben veel voordeel van deze intelligente regeling. Bij gebouwen zonder GBS kan men nu hybride installaties regeltechnisch beter in de hand houden. Maar ook in gebouwen met een GBS zal de slimme regeling de opwekkers op de meest efficiënte wijze laten functioneren.

“Wij ontwikkelen binnen BDR Thermea één regelaar die zal uitgroeien tot dé centrale sturing die met alle soorten toestellen en energiedragers de meest optimale systeemconfiguratie creëert.”

–
Robert Doornebos, BDR Thermea Group
– zie pagina …

Augmented en virtual reality

Naast het werken met IT-systemen en data uit installaties van een gebouw, zal het vak van monteur zelf ook veel digitaler worden. “Met augmented en virtual reality krijgen monteurs de mogelijkheid om storingen of andere problemen veel efficiënter, want vanaf hun eigen werkplek, op te lossen. Ze kunnen een beheerder op locatie via augmented of virtual reality aansturen en aanwijzingen geven om iets op te lossen of om hen het defecte onderdeel aan te wijzen. Uren reizen om een knop te resetten of om een printplaat te wisselen is straks echt niet meer nodig. Ook bij ISSO spelen wij daarop in door kennis die de vakman nodig heeft taakgericht aan te bieden. Sommige vakkennis wijzigt zo snel dat wij via ons platform, ISSO Open, actuele kennis in hapklare brokken, bijvoorbeeld korte video’s, aanbieden. Ben je met een specifieke klus bezig, dan hoef je straks niet meer het hele boekwerk of de publicatie door te ploegen, maar leiden we je direct naar dat specifieke stukje kennis dat je daarbij nodig hebt. Vroeger had je als monteur genoeg als je drie of vier ketels kende. Tegenwoordig moet je niet alleen van ketels, maar ook van warmtepompen, ventilatie- en boilersystemen, en straks misschien ook wel van waterstofketels verstand hebben. Dan heb je een kennisbank nodig waar al deze informatie op elk moment digitaal beschikbaar is.”

Voorspellend onderhoud

Eenzelfde ontwikkeling voorziet Koudstaal ook op het vlak van beheer en onderhoud. “We willen uiteindelijk naar een praktijk van voorspellend onderhoud. Dat bespaart veel kosten, naast het feit dat we onze schaarse technici veel gerichter en dus efficiënter kunnen inzetten. Van periodiek naar preventief onderhoud betekent dat we veel data moeten delen; met fabrikanten, met onderhoudsbedrijven, met facility managers, enzovoorts. Maar dat vereist wel hele andere kennis en kwaliteiten dan waarover de meeste onderhoudsmensen en -bedrijven nu beschikken. Daarom houd ik me ook nadrukkelijk bezig met het programma Digivaardig bij digiGO. Daarmee willen we de mensen in de techniek en bouw veel digivaardiger maken. Zonder tablet of computer kun je straks weinig meer bereiken in deze markt. Maar dan moeten mensen wel weten hoe ze daar goed mee omgaan. Actief bezig zijn met cyber security is echt essentieel. Mensen en bedrijven moeten nog in belangrijke mate cyber weerbaar worden, zeker als je ziet wat er voor digitalisering nog op ons afkomt.”

Set van uniforme afspraken

Een andere specialist op dit terrein is Berend Koudstaal, programmamanager bij ISSO, maar ook actief binnen digiGO, de organisatie die digitaal samenwerken in de Gebouwde Omgeving bevordert. “Binnen digiGO werken we heel actief aan een digitaal stelsel in de gebouwde omgeving (DSGO). Dit is een set van uniforme afspraken die zorgt voor veilige, betrouwbare en gecontroleerde toegang tot data in de ontwerp-, bouw- & technieksector. Uiteindelijk willen we dat alle partners in de keten in de verschillende fases van de levenscyclus van een bouwwerk, gemakkelijk en veilig gebruik kunnen maken van beschikbare data. Het is goed en belangrijk om af te spreken dat je data met elkaar deelt, maar dat moet wel veilig, en vaak ook geanonimiseerd gebeuren. Het staat buiten kijf dat je veel kunt leren als je informatie uit bijvoorbeeld digitale energie-meters kunt samenbrengen en vergelijkingen kunt maken. Maar je wilt niet dat je daarbij specifiek één of twee verbruikers kunt identificeren. Dat is meestal ook niet nodig. Daarvoor zijn alleen wel goede afspraken nodig.”

Smart Readiness Indicator

Tot slot komt Van Delft nog met een nieuwe indicator die wel eens het verplichte broertje van het energielabel kan worden. “We doen nu onderzoek naar de Smart Readiness Indicator (SRI). Dit is een opnamemethode die laat zien hoe slim jouw gebouw of woning is. Heb je een slimme energiemeter, zijn er sensoren aanwezig, werk je met IoT in je gebouw, is er een digital twin en zijn de installaties op afstand te beheren en te onderhouden? Het zijn allemaal factoren die straks bepalend zijn voor jouw SRI. Ik voorzie dat de overheid dit op termijn wel eens verplicht kan gaan stellen voor gebouweigenaren, zodat we nog beter en sneller weten of een gebouw slim is. Als dan een fabrikant als Remeha zijn toestellen digitaal en op afstand toegankelijk maakt, dan is dat voor een gebouweigenaar een pré bij het bepalen van zijn SRI.”

Veel gegevens verzamelen

Een ander voorbeeld is het onderzoeksproject naar het verduurzamen van woningen met behulp van sensoren en data. “Dit project loopt nog een jaar, maar we zijn samen met enkele partijen in Europa, waaronder een woningcorporatie in Nederland al gestart om dit in de praktijk te testen. Dat doen we door sensoren te plaatsen en heel veel gegevens te verzamelen van uiteenlopende binnenmilieu-aspecten. Deze voeden we in een ‘plug and play’ gebouw managementsysteem (BMS) waarna we daarop patroonherkenning met behulp van AI loslaten. Dit resulteert in verschillende voorstellen om energie te besparen, maar ook het comfort of het binnenmilieu te verbeteren.” Als we Van Delft voorleggen dat digitalisering toch niet zo snel lijkt te gaan als vaak wordt beloofd, pareert hij met het voorbeeld van het scannen van de gebouwde omgeving. “De techniek hiervoor is de afgelopen tijd heel snel ontwikkeld. Dit betekent dat we binnen afzienbare tijd van heel veel gebouwen en woningen een digitaal model kunnen maken tegen zeer acceptabele kosten. En dat levert weer doorbraken op. Dat moet ook, want met het huidige renovatiepercentage van 1 á 2 procent per jaar duurt het veel te lang om onze duurzaamheidsdoelstellingen te halen.”

Ontwerpproces met AI

“Een mooi voorbeeld van zo’n ontwikkeling is RE Design. Dit softwarepakket komt voort uit een onderzoeksprogramma waarbij we met behulp van artificial intelligence (AI), oftewel kunstmatige intelligentie, het ontwerpproces van ziekenhuizen optimaliseren. Met deze tool kunnen we, door een drietal type kerngegevens in te voeren, een optimaal 3D BIM-model genereren. Daarvoor voeden we het programma met informatie over de faciliteiten die het ziekenhuis nodig heeft, de ontwerpregels voor het gebouw en de ontwerpruimte of, bij een bestaand gebouw, de contouren van het pand. Het BIM-model dat dit oplevert is zeer waardevol om al vroegtijdig uitspraken te doen over levensduurkosten en energiegebruik. Bij het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem hebben we dit in de praktijk kunnen toepassen.”

Doorbraken bereiken

“Wij zijn betrokken bij verschillende, Europese onderzoeksprojecten die zich concentreren op bijvoorbeeld duurzame renovatie van gebouwen en cultureel erfgoed, energie-efficiëntie, circulariteit en slimme gebouwen en steden. Bij eigenlijk al die onderwerpen speelt digitalisering een sleutelrol. En onder digitalisering verstaan wij het verzamelen, structureren, analyseren en ontsluiten van data. Met soms tien tot twintig Europese partijen onderzoeken we wat we met data, IoT en bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie kunnen om doorbraken te bereiken op deze gebieden”, vertelt André van Delft, directeur van DEMO Consultants uit Delft. De onderzoeksprojecten waaraan DEMO Research meewerkt, leveren in veel gevallen belangrijke input en zelfs hulpmiddelen op. Tools en instrumenten die de specialisten van DEMO Advies en DEMO Software gebruiken om marktpartijen te ondersteunen.

Grofweg sinds de eeuwwisseling zien medewerkers in de bouw en installatiesector het gebruik van digitale hulpmiddelen toenemen. Nu bijna iedereen een laptop, tablet en/of smart phone heeft, stellen toeleveranciers steeds meer digitale hulpmiddelen als apps, software, platformen en databases beschikbaar. En toch is die toevloed nog maar het topje van de ijsberg, zo blijkt als we de specialisten vragen wat de sector nog te wachten staat.

Het is een dooddoener en tegelijk een feit: de bouw en installatiewereld staan voor een haast onmogelijke opgave. Onze hele gebouwde omgeving, maar ook de industrie en infra, ondergaan de grootste transitie ooit. We moeten naar een energieneutrale maatschappij, die bovendien al zijn grondstoffen circulair gaat gebruiken. Om deze opgave te kunnen tackelen zijn disruptieve veranderingen nodig. En die ontstaan vooral onder invloed van vergaande digitalisering.