Wat zijn de functie-eisen van een circulatieleiding in een collectief systeem?

Aniel Pierkhan: “Net als bij andere installaties is het heel belangrijk om collectieve systemen op de juiste manier te ontwerpen. Je moet daar van tevoren goed over nadenken; dat is namelijk de enige fase waarin je zonder extra kosten te maken de installatie nog kan aanpassen. Bij elk tappunt moet men de beschikking hebben over warm tapwater. Mede daarom is het belangrijk om de leidingen goed te isoleren, juist omdat het een kostbaar systeem betreft. Houd de circulatieleiding zo kort mogelijk en sluit nauwelijks gebruikte tappunten uit van de circulatieleiding. Op deze plaatsen kun je namelijk beter kiezen voor alternatieven zoals een aparte boiler. Door het warmteverlies in de leidingen te beperken, zorg je dat de benodigde warmteopwekking niet hoger is dan deze hoeft te zijn. Maar ook de positie van de stookplaats ten opzichte van de tappunten is belangrijk. Verder heb je natuurlijk te maken met de richtlijnen voor de realisatie van warm water. Denk daarbij aan de veiligheid met betrekking tot legionella. In dat kader moet zo’n systeem altijd voldoen aan de eisen en voorschriften in NEN 1006.” 

Anthony Marshall: “Bij een circulatieleiding blijft het warme water constant door de leidingen stromen zodat bewoners snel warm tapwater hebben als ze de warme kraan openzetten. Om legionella te voorkomen, moet de temperatuur van het leidingwater altijd hoger zijn dan 60 graden Celsius. Een ander belangrijk aandachtspunt is dat de warmwaterleidingen niet te dicht mogen zijn gepositioneerd bij de leidingen van het koude water. Anders warmt de temperatuur in de koudwaterleiding op tot een niveau waarbij de legionellabacterie zich snel kan vermenigvuldigen. Het is verder verstandig om de circulatieleidingen goed te isoleren; hoe beter de isolatie hoe minder warmteverlies. Uiteraard moet ook de leidingdruk in alle lagen van het gebouw hoog genoeg zijn om in elke woning de juiste waterdruk te hebben. De stroomsnelheid van het water mag daarentegen ook niet te hoog zijn. Een stroomsnelheid die hoger is dan twee meter per seconde zorgt namelijk dat bewoners geluidsoverlast ervaren.” 

Hoe kun je een bestaand systeem optimaliseren?

Anthony Marshall: “Allereerst moet je inventariseren hoe het bestaande systeem eruit ziet. Wat voor installatie is het, zijn de leidingen geïsoleerd en welke temperaturen gaan door het systeem heen? Pas als je dat weet, kun je kijken wat er mogelijk is qua besparingsmogelijkheden via bijvoorbeeld aanvullende isolatie. Veel cv-leidingen hebben geen isolatie, dus door deze alsnog te isoleren kun je de temperatuurverliezen beperken. Als de cv-zijde en het systeem voor warm tapwater niet gesplitst zijn, dan is hier ook winst te behalen. Het is ook goed om te weten wat voor soort regeling het systeem aanstuurt. Door de installatie goed in te regelen kun je al een energiebesparing realiseren. Bijvoorbeeld door via zelflerende software ’s nachts automatisch de pomp uit te schakelen of een lagere temperatuur door de leidingen te laten stromen. Gebouwbeheersystemen kunnen hier een belangrijke rol in spelen. Zij kunnen met de juiste instellingen de installaties enkel laten draaien als het nodig is.” 

Aniel Pierkhan: “Vanuit mijn functie kom ik vaak in aanraking met problemen bij bestaande systemen. In veel gevallen is de oorzaak een gebrek aan leidingisolatie, pompen die onnodig draaien of dat een systeem te lang stil staat tussen de momenten dat deze in bedrijf is. Hierdoor zien we bij natuurlijke vervangingsmomenten dat sommige installaties niet functioneren zoals ze zouden moeten. Het is daarom slim om bij zo’n vervangingsmoment iemand die verstand van zaken heeft het hele systeem te laten doorlichten en op basis daarvan het bestaande systeem aan te passen of een nieuw systeem te ontwerpen. Met het oog op de financiën vervangen veel bedrijven vaak enkel de cv-ketel en de boiler om deze vervolgens aan te sluiten op het bestaande systeem. Maar om echt die verbeteringsslag te maken, moet je systeembreed kijken naar de mogelijkheden voor energiebesparing.”